Artykuł dra Przemysława Gawła i dra hab. Ciny Foroutannejada w Journal of the American Chemical Society

14 stycznia 2025

Rewolucja w elektronice organicznej: nowa zasada projektowania molekularnego

Wprowadzenie: znaczenie drukowalnej, elastycznej elektroniki organicznej
Elektronika organiczna, charakteryzująca się elastycznością i możliwością drukowania na rozmaitych podłożach, zmienia oblicze współczesnej technologii. Od składanych smartfonów po czujniki noszone na ciele, urządzenia te zapewniają lepszą przenośność, zrównoważony rozwój i możliwość łatwej integracji z codziennym życiem. W przeciwieństwie do tradycyjnych, sztywnych materiałów, elektronika organiczna wykorzystuje cząsteczki oparte na węglu, które można przetwarzać w roztworze i nakładać na elastyczne powierzchnie. Ta cecha sprawia, że nadają się one idealnie do taniej, wielkoskalowej produkcji, a ich uniwersalność otwiera drogę do innowacyjnych zastosowań w energetyce, opiece zdrowotnej i nie tylko.

Przełom: zmiana paradygmatu w projektowaniu molekularnym
Najnowsze odkrycie wprowadza przełomową zasadę projektowania molekularnego dla materiałów do elektroniki organicznej. Badania pokazują, w jaki sposób strategiczne rozmieszczenie atomów azotu w rdzeniu cząsteczki może zasadniczo wpływać na jej właściwości elektroniczne. Dzięki modyfikacji położenia azotu w określonych policyklicznych szkieletach aromatycznych naukowcy są w stanie kontrolować przerwę energetyczną między najwyżej obsadzonym a najniżej nieobsadzonym orbitalem molekularnym (tzw. przerwę HOMO-LUMO).

Ta nowa metoda pozwala na precyzyjne sterowanie charakterystyką elektroniczną materiału bez konieczności przeprowadzania rozbudowanych zmian w strukturze. Takie działanie umożliwia znaczne usprawnienie wydajności i stabilności, co rozwiązuje wiele dotychczasowych problemów w dziedzinie elektroniki organicznej.

Najważniejsze aspekty badania
1. Strategiczne rozmieszczenie azotu: Dodanie atomów azotu w ściśle określonych miejscach policyklicznego rdzenia aromatycznego pozwoliło uzyskać materiały o regulowanych właściwościach elektronicznych, zoptymalizowanych do zastosowań w organicznych tranzystorach polowych (OFET).
2. Kontrola przerwy HOMO-LUMO przez dostrojenie aromatyczności: Oddziaływanie między umieszczeniem azotu a stabilizacją pierścienia aromatycznego pozwala na świadome modyfikowanie przerwy HOMO-LUMO, co usprawnia transport ładunków.
3. Skalowalna synteza: Badanie wprowadza prostą, możliwą do zastosowania na skalę przemysłową metodę syntezy tych nowych materiałów.
4. Zwiększona stabilność i wydajność: Materiały wykazują większą odporność na fotoutlenianie i degradację chemiczną, a także wyższą mobilność ładunków w urządzeniach OFET.

Znaczenie dla przyszłości
To innowacyjne podejście do projektowania cząsteczek stanowi znaczące odejście od tradycyjnych strategii i otwiera nowe możliwości opracowywania wysokowydajnych półprzewodników organicznych. Dzięki skupieniu się na projektach molekularnych na poziomie atomowym badacze torują drogę dla urządzeń kolejnej generacji, które są nie tylko efektywne i trwałe, lecz także skalowalne w produkcji przemysłowej. Postęp ten może przyspieszyć rozwój takich dziedzin jak elastyczna elektronika, technologie ubieralne czy zrównoważone rozwiązania energetyczne.

A. Pareek, M. Yasir Mehboob, M. Cieplak, M. Majdecki, H. Szabat, K. Noworyta, P. Połczyński, M. Morawiak, P. Sindhu Sharma, C. Foroutan-Nejad, P. Gaweł, „Indoloindolizines: The Complete Story of a Polycyclic Aromatic Scaffold from Theoretical Design to Organic Field-Effect Transistor Applications”, J. Am. Chem. Soc.