Równość Płci

Równość Płci jest jednym z podstawowych praw człowieka. Promowanie równości płci oraz zapewnienie kobietom i mężczyznom równych szans należy do strategicznych celów Instytutu Chemii Organicznej PAN. Instytut, mając na uwadze szczególną potrzebę wspierania równego rozwoju zawodowego kobiet i mężczyzn, w listopadzie 2021 r. podjął działania przygotowawcze w celu wdrożenia Planu na rzecz Równości Płci.

Decyzją Dyrektora IChO PAN wraz z początkiem 2022 r. w Instytucie przyjęty został Plan na Rzecz Równości Płci na lata 2022-2027. Plan jest efektem wewnętrznych analiz i konsultacji przeprowadzonych przez powołaną w tym celu grupę roboczą. Przyjęta kompleksowa strategia opiera się na pięciu celach strategicznych ukierunkowanych na osiągnięcie nadrzędnego celu, jakim jest poprawa równości płci w Instytucie.

• CEL 1: Promowanie równości płci i podnoszenie świadomości na temat znaczenia różnorodności wśród pracowników lChO PAN
• CEL 2: Poprawa środowiska pracy w celu ułatwienia zachowania równowagi
  między życiem zawodowym, a prywatnym
• CEL 3: Wspieranie rozwoju karier naukowych kobiet
• CEL 4: Zapewnienie równości płci w procesach rekrutacyjnych
• CEL 5: Zwiększenie reprezentacji kobiet w organach decyzyjnych, komisjach
  i wydarzeniach naukowych

Raporty dotyczące problematyki równości płci w badaniach i innowacjach przygotowywane zarówno przez polskie, jak i europejskie instytucje jednoznacznie wskazują, że rozwój karier naukowych kobiet i mężczyzn znacząco się różni. Wśród najważniejszych przyczyn wolniejszego rozwoju zawodowego kobiet wymieniane są przede wszystkim nierówny podział obowiązków rodzinnych i zawodowych, konieczność godzenia wychowywania dzieci z prowadzeniem projektów badawczych, niższa samoocena dokonań naukowych w grupie kobiet oraz chęć sprostania oczekiwaniom społecznym dotyczącym tradycyjnej roli kobiet jako matek, partnerek i opiekunek.

Polska zajmuje 18. miejsce w Unii Europejskiej w Indeksie Równości Płci 2024, uzyskując wynik 63,4, o 7,6 punktu poniżej średniej UE. Choć miejsce w rankingu pozostało bez zmian, wynik Polski wzrósł o 1,5 punktu od 2021 roku, głównie dzięki poprawie w obszarach władzy (+3,2 punkty) i pieniędzy (+1,3 punkty).

Zgodnie z raportem She Figures 2024, Polska zajmuje 13. miejsce wśród państw członkowskich z wynikiem 72,4. Nasz kraj osiąga dobre wyniki w zakresie włączania wymiaru płci w badania i innowacje (8. miejsce), ale napotyka trudności w zmniejszaniu segregacji w ścieżce kariery naukowej (21. miejsce). Polska osiągnęła równowagę płci wśród absolwentów doktoratów, gdzie kobiety stanowią 56,3% osób kończących studia doktoranckie, zajmując drugie miejsce w UE.

Reprezentacja kobiet na stanowiskach kierowniczych w instytucjach badawczych jest poniżej średniej UE. W 2022 roku kobiety zajmowały 21% stanowisk przewodniczących rad i 30% stanowisk członków rad. Możliwości awansu zawodowego kobiet naukowców nieznacznie poprawiły się, a kobiety zajmowały 28% stanowisk naukowych w kategorii A, co nadal jest poniżej średniej UE wynoszącej 29%.

W Polsce wzrosła również liczba kobiet wśród autorów publikacji naukowych (40% w latach 2018-2022) oraz wnioskodawców patentów (11%), co plasuje Polskę powyżej średniej UE. Jednak dostęp kobiet do stanowisk kierowniczych oraz równe szanse w nauce i inżynierii pozostają obszarami, które wymagają dalszej poprawy.